|
Geboren |
2 november 1895 Danzig, nu Gdańsk (PL) |
|
Gedeporteerd |
|
|
Vermoord |
14 oktober 1944 Auschwitz |
|
Adres |
Robert Regoutstraat 50, Roermond |
|
Familie |
Echtgenote van Wilhelm Gross, moeder van Karl Gross, Dora Gross en Klaus Gross |
Anna Gertrud Sachs en Wilhelm Gross trouwden in 1917 te Breslau, nu Wrocław (PL). Zij was van half-Joodse, hij van Joodse afkomst, maar beiden waren lid van de Duitse Evangelische Kirche. Prof.dr.ir. Gross was hoogleraar mijnbouwkunde. Het echtpaar Gross-Sachs vestigde zich in 1939 als vluchtelingen in Roermond. Hun voornemen om vanuit Nederland door te reizen naar onder meer de Verenigde Staten kon niet gerealiseerd worden. Hun zonen Karl (*1919) en Klaus (*1927) hadden inmiddels weten uit te wijken naar het veilige Engeland, later gevolgd door hun dochter Dora (*1920). In Roermond kreeg Wilhelm als laborant werk bij R. Smeets’ Meelfabrieken aan de Godsweerdersingel. Na eerst elders in de stad gewoond te hebben vonden ze een woning aan de Robert Regoutstraat in de wijk Eigen Haard. Hier maakten ze onder meer kennis met buurman Jan Drenth, hoofdwerktuigkundige van Rijkswaterstaat. Samen met andere leden van de hervormde kerk in Roermond verleende hij ondanks grote risico’s jarenlang bijstand aan de beide vluchtelingen. Ondanks Wilhelms vergunning om in Nederland te mogen blijven werden Gertrud en Wilhelm Gross-Sachs door de bezetter gedwongen om mee te gaan met de derde Roermondse deportatie. Enkele maanden later, in Westerbork, werd bij Gertrud borstkanker vastgesteld, waaraan zij geopereerd werd. Het jaar daarop werd ze in Theresienstadt opnieuw geopereerd door, volgens een getuige, ‘kundige’ artsen. Ook haar verpleging door Joodse verpleegsters zou in orde geweest zijn, hoewel bekend was dat het kamp Theresienstadt niet uitblonk in hoogwaardige operatiemogelijkheden en verpleging. Tenslotte werden de ernstig zieke Gertrud en haar man op transport gesteld naar het vernietigingskamp Auschwitz, waar ze twee dagen na aankomst werden vergast.
Links
Literatuur
- Hein van der Bruggen, ‘De ondergang van joods Roermond 1940-1945’, Spiegel van Roermond 14 (2006), p. 20-51
- Hein van der Bruggen, ‘Wilhelm en Gertrud Gross-Sachs, vluchtelingen in Roermond (1939-1943)’, Spiegel van Roermond 25 (2017), p. 128-135
- Hein van der Bruggen, Aspecten van Joods Leven in Roermond en Midden-Limburg 1275-2018 (Hilversum 2021), p. 218, 229, 239-240, 246, 264-265, 271, 274, 276