Door John Vaessen
Reeds in 1912 was het de Duitser Gustav Trapp die op de locatie waar zich de Harmoniezaal bevond de eerste vaste bioscoop in Roermond oprichtte. Peter Walenberg opende in 1928 onder de naam ‘Harmonie’, in combinatie met een hotel-café-restaurant, een bioscoop op dit adres met een capaciteit van 550 stoelen. De zaalwanden waren uitgevoerd in mahoniehout en in het plafond waren glas-in-loodramen aanwezig die bij bals geopend konden worden. De eveneens uit mahoniehout vervaardigde buffetten in de foyer waren voorzien van koelelementen die gedurende lange tijd nog gevoed werden met grote staven ijs. In 1933 was in het theater onder meer een optreden te zien van het Russische zangensemble Dr. Swerkoff und Seine 12 Solisten, benevens een opvoering van de klucht Tunnes, der Oberschwindler door het destijds al befaamde en nog bestaande Kölner Hänneschen Theater o.l.v. Peter Millowitsch en een uitvoering door de Zang- en Muziekvereniging ter gelegenheid van hun zestigjarig bestaan o.l.v. Max Guillaume. In 1949 trad er de populaire band The Ramblers o.l.v. Theo Uden Masman op en was er een uitvoering van de eveneens bekende Snip & Snap-revue. De jaren erna vonden er ook danscursussen, carnavalszittingen, vergaderingen, viering van jubilea en bals plaats.
De meeste aandacht van het Roermondse publiek in het algemeen ging echter uit naar de bioscoopvoorstellingen. Viel de keuze niet op een film die in het Royal Theater draaide, dan bood een film in de Harmoniezaal wel uitkomst, of omgekeerd. In 1930 werd in de Harmoniebioscoop nog gebruik gemaakt van een oude projector waarmee de eerste geluidsfilm De Ark van Noach werd gedraaid. Het geluid werd voortgebracht door een synchroon aan de projector gekoppelde grammofoonplaat, De filmprojector die later in het Harmonietheater gebruikt werd, was een uit 1934 stammende Philips FP2-projector, die in 1935 op de wereldtentoonstelling in Brussel gestaan had. Vervolgens was de machine naar paleis Soestdijk verhuisd, waar hij jaren dienst gedaan had in de privébioscoop van koningin Juliana en prins Bernhard. De uit ’s-Hertogenbosch afkomstige bioscoopexploitant P. Wester kwam uiteindelijk in het bezit van deze machine en verplaatste deze ten slotte naar de Roermondse Harmoniebioscoop, waar hij zelf operateur werd. De lichtbundel van deze projector werd bepaald door een superhogedruklampje ter grootte van een halve lucifer en er werd tien liter water per minuut gebruikt voor de koeling. De projector was aan de achterzijde uitgerust met een dia-inrichting voor het tonen van reclamedia’s van de plaatselijke middenstand. Wester kan beschouwd worden als een pionier in de bioscoopwereld, die in eerste instantie met zijn reizende bioscoop het land doorkruiste.
Onlosmakelijk aan de Harmoniebioscoop verbonden was Lies (‘Tante Lieske’) Walenberg (1893-1971), directeur Harmoniezaal NV Roermond, ook wel de ‘Keuningin van de Hamsjtraot’ genoemd. In 1939 nam zij de leiding van de Harmoniezaal op zich. Oudere Roermondenaren zullen zich ongetwijfeld eveneens de kaartjescontroleur Casper herinneren. Staande bij de ingang van de bioscoop joeg hij menige bezoeker de stuipen op het lijf door zijn indringende strenge controle op de leeftijd, die vereist was om tot de film toegelaten te worden, en op het eventuele bezit van ongeoorloofde attributen om mee de zaal in te nemen.
In 1952 bracht koningin Juliana, geflankeerd door burgemeester Geuljans, een bezoek aan het Harmonietheater, waarna ze werd verwelkomd door het bestuur van de Koninklijke Harmonie Roermond (grote foto).
Bij de sluiting van het theater in 1972, één jaar na het overlijden van Lies Walenberg, was het aantal zitplaatsen inmiddels uitgebreid tot 610. In 1973 is alle apparatuur die opgesteld stond in een betonnen bunker van drie bij vier meter ter plekke gedemonteerd en verwijderd, waarmee er een definitief einde kwam aan het Harmonietheater als bioscoop.
Deze aflevering kwam tot stand met medewerking van Henk van Breukelen, oud-filmoperateur Harmoniebioscoop.