Geboren

21 maart 1848 Roermond

Gedeporteerd
  • 9 april 1943 naar Vught
  • 22 april 1943 van Vught naar Westerbork
  • 27 april 1943 van Westerbork naar Sobibor

Vermoord

30 april 1943 Sobibor

Adres

Voorstad Sint-Jacob 36 (nu 42), Roermond

Familie

Weduwnaar van Bertha Franck, vader van Samuel Straus, Rosa Straus, Flora Straus, Martha Straus, Leonie Straus, Elsa Straus, Selma Sibilla Straus en Charles Straus

Het is algemeen bekend dat de nazi’s geen onderscheid maakten in leeftijd bij de deportatie van Nederlandse joden. Het gevolg was dat ook eerbiedwaardige ouderen vermoord werden. De 25 oudste personen, allen voor 1850 geboren, zijn vermoord in Sobibor (achttien), Auschwitz (zes) of Theresienstadt (één). Onder de slachtoffers in Sobibor bevond zich de Roermondse veehandelaar Willem Straus, die ook bekend stond als Louis Straus. De verklaring voor de relatief frequente deportatie naar Sobibor is waarschijnlijk dat de ouderen in Auschwitz niet gebruikt konden worden als werkkracht. Willem – of Louis – Straus was gehuwd met de in Düsseldorf geboren Bertha Franck (1849-1932). Het echtpaar kreeg acht kinderen, waarvan er drie eveneens door de nazi’s vermoord zijn: Rosa Straus in 1942 in Auschwitz, Selma Sibilla in 1943 in Sobibor en Elsa Straus in 1944 in Auschwitz. Een verzoek van de Roermondse burgemeester Reymer aan de Zentralstelle für Jüdische Auswanderung te Amsterdam, om de 95-jarige gebrekkige, dementerende en slechthorende Straus van deportatie te vrijwaren werd afgewezen. Volgens ooggetuigen weigerde Straus op bevel van de Duitsers in de bus te stappen die hem naar Vught zou brengen. Pas toen omstanders hem, om erger te voorkomen, toeriepen dat hij naar zijn in Amsterdam wonende dochter Martha zou gaan, stemde hij toe. Behalve zijn echtgenote Bertha Franck zijn ook twee van zijn kinderen, Leonie en Charles Straus, begraven op de nieuwe joodse begraafplaats op het Oude Kerkhof te Roermond. Zijn oudste zoontje Samuel was als kind al overleden.

Willem (Louis) Straus in 1913
Willem (Louis) Straus (1848-1943) in 1913 als bestuurslid van de Nederlands-Israëlitische Gemeente.

Gouden bruiloft Willem Straus en Bertha Franck 1930
Bericht in het Nieuw Israëlitisch Weekblad van 13 juni 1930 n.a.v. het 50-jarig huwelijk van Willem (Louis) Straus (1848-1943) en Bertha Franck (1849-1932).

Links

Literatuur

  • Hein van der Bruggen, ‘De ondergang van joods Roermond 1940-1945’, Spiegel van Roermond 14 (2006), p. 20-51
  • John Vaessen, ‘Dood, maar niet vergeten’. Graven en grafkelders op ‘den Aje Kirkhaof’ te Roermond (Roermond 2019), p. 296
  • Hein van der Bruggen, Aspecten van Joods Leven in Roermond en Midden-Limburg 1275-2018 (Hilversum 2021), p. 158-159, 239, 246-247, 277