Geboren

12 juli 1891 Lengfeld (D)

Gedeporteerd
  • 25 augustus 1942 via Maastricht naar Westerbork
  • 14 september 1943 van Westerbork naar Auschwitz

Vermoord

17 september 1943 Auschwitz

Adres

Neerstraat 4, Roermond

Familie

Dochter van Susmann Lehmann en Amalia Marx, zus van Recha Goudsmit-Lehmann, nicht van Moritz Lehmann en Ludwig Lehmann

Bertha Lehmann was naaister van beroep. Ze slaagde er in 1939 met haar vader, de rabbijn Susmann Lehmann, en haar moeder Amalia Marx van Duitsland naar Roermond te vluchten, de woonplaats van haar zuster Recha. Bertha Lehmann moest zich tezamen met vijftien lotgenoten op 25 augustus 1942 melden bij de Sicherheitspolizei (SiPo) te Maastricht. Diezelfde dag werd ze op transport gesteld naar het Durchgangslager Westerbork. Uiteindelijk werd ze vermoord in Auschwitz. Haar moeder was toen al overleden. Haar hoogbejaarde vader werd bij de eerste twee Limburgse deportaties nog vrijgesteld, maar belandde met de derde deportatie alsnog in Westerbork en werd uiteindelijk in Auschwitz vermoord. Op de nieuwe joodse begraafplaats in Roermond, onderdeel van het Oude Kerkhof, staat een grafmonument voor elders vermoorde leden van de familie Lehmann-Wolf. Het is daar na de oorlog geplaatst op initiatief van Recha Goudsmit-Lehmann, de enige overlevende van de familie. Het monument bevindt zich naast de laatste rustplaats van haar moeder Amalia Lehmann-Marx, die op 7 april 1941 in Roermond overleed. Op het grafmonument staan de namen van Recha’s vader Susmann Lehmann en haar zus Bertha Lehmann, verder (onderaan) die van haar twee neven Moritz en Ludwig Lehmann en de gezinsleden van Moritz Lehmann, namelijk zijn schoonmoeder Frieda Lehmann-Reinheimer, zijn vrouw Emma Lehmann-Wolf, hun zoon Joseph Lehmann en Emma’s inwonende neef Arnold Wolf, en tot slot (in het midden) de namen van Emma’s broer Albert Wolf, diens vrouw Hermine Wolf-Goudsmit en hun kinderen Herbert en Fanny Felice Wolf.

Herdenkingssteen Oude Kerkhof
Herdenkingsmonument voor de vermoorde leden van de families Lehmann en Wolf, geplaatst op initiatief van Recha Lehmann, die de oorlog overleefd heeft.

Links

Literatuur

  • Hein van der Bruggen, ‘De ondergang van joods Roermond 1940-1945’, Spiegel van Roermond 14 (2006), p. 20-51
  • John Vaessen, Dood, maar niet vergeten. Graven en grafkelders op ‘den Aje Kirkhaof’ in Roermond (Roermond 2019), 289-290, 299
  • Hein van der Bruggen, Aspecten van Joods Leven in Roermond en Midden-Limburg 1275-2018 (Hilversum 2021), p. 243, 251, 276