Roermond was ooit één van de vier hoofdsteden van Gelderland. In de Tachtigjarige Oorlog raakten de Nederlanden – en ook Gelderland – verdeeld in een noordelijk en een zuidelijk deel. De Noordelijke Nederlanden waren de voorloper van het huidige Nederland, uit de Zuidelijke Nederlanden kwam later België voort. Pas in 1839 werd Roermond met de rest van Nederlands Limburg afgescheiden van België en bij Nederland gevoegd.
Daardoor zijn Roermond en Nederlands Limburg altijd katholiek gebleven. Dat is nog altijd te merken en ook te zien in het straatbeeld. Net als in Belgische steden vind je in Roermond op veel straathoeken heiligenbeeldjes. Het feit dat er in Roermond zoveel heksenverbrandingen waren, heeft misschien ook met de katholieke kerk te maken. In protestantse gebieden duurden de heksenvervolgingen namelijk minder lang en waren ze minder hevig.
De Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden raakten in de Franse tijd hun zelfstandigheid kwijt en werden bij Frankrijk ingelijfd. In het noorden duurde die Franse tijd maar drie jaar (1810-1813), in het zuiden wel twintig jaar (1794-1814). Tijdens die twintig jaar gold een tijdlang de Franse revolutionaire jaartelling, die begon op 22 september 1792 (‘jaar I’). Het houten beeld op de grote foto hierboven herinnert daar nog aan.
Roermond hoort inmiddels al meer dan anderhalve eeuw bij Nederland. De verschillen met Nederland zijn kleiner geworden, de verschillen met België groter. Maar Limburgers dragen de geuzennaam ‘Reservebelgen’ nog altijd met enige trots. Zo zitten er in de komische opera Schinderhannes steekjes onder water richting de Hollenjer. En Roermondenaren zingen hun volkslied graag, maar laten het oranjegezinde laatste couplet liever weg.
Grote foto: Houten beeld van de Vrijheid, voorgesteld als een godin. Het beeld werd volgens onze jaartelling gemaakt in 1798, tijdens de Franse revolutie. Maar de Vrijheid steunt op de ‘Grondwet van het jaar 8’. De Fransen hadden een nieuwe jaartelling ingevoerd, die in het noorden van Nederland nooit gegolden heeft. Het beeld is te zien in het Historiehuis Roermond.