Door John Vaessen
Victor Mathieu Koch (1900-1976) werd geboren in Roermond als tweede zoon van de uit Maastricht afkomstige instrumentmaker Joseph Koch (1870-1917) en Isabella Coenegracht (1871-1954). Na een korte opleiding in Den Haag vestigde hij in 1922 een ‘fotografisch atelier’ aan de Hamstraat 44. Tijdens de opbouwjaren van zijn zaak ontmoette hij Josephine Schulte, dochter van de uit Münster (D) afkomstige kermisexploitant Fritz Schulte (1876-1943) en de Roermondse Helena Herregodts (1880-1952). Op 2 november 1926 werd het huwelijk tussen Fien Schulte (1903-1991) en Mathieu Koch voltrokken en in 1936 verhuisde het echtpaar naar het karakteristieke pand aan het Munsterplein 23. In de loop der jaren ontmoette Koch hier diverse nationale en internationale kunstenaars, portretteerde hij bekende en minder bekende Nederlanders en sleepte hij vele prijzen in de wacht uit binnen- en buitenland. Tot zijn intieme vriendenkring behoorden de glazenier Joep Nicolas, de schilder Charles Eyck, de dichter Adriaan Roland Holst en de kunstenares Gisèle van Waterschoot van der Gracht. Behalve de talrijke particulieren die kinder- en gezinsfoto’s lieten maken, vonden vele prominenten de weg naar het Munsterplein om zich op de gevoelige plaat vast te laten leggen. Onder hen onder meer de bisschoppen Lemmens, Moors en Gijsen, kardinaal Van Rossum, de musicus Max Guillaume, de burgemeesters Geuljans en Höppener, de minister-presidenten Louis Beel en Jo Cals, de schrijvers Godfried Bomans en Aldous Huxley, het artiestenduo Snip & Snap, Toon Hermans en anderen. Veel van deze portretten werden door Mathieu Koch tentoongesteld tijdens wisselexposities in de etalage van zijn woning aan het Munsterplein. In 1953 werd hem door burgemeester Geuljans het ereburgerschap van de stad Roermond verleend. In Bern (Zwitserland) werd hij in 1957 onderscheiden als A.F.I.A.P., als Artiste van de Fédération Internationale de l’Art Photographique, een eerbetoon aan zijn pogingen, zijn werk, zijn techniek op het gebied van de fotografische kunst en zijn bijdrage aan de fotografie in het algemeen. De bekroningen die hij met zijn portretfoto’s verwierf, werden hem toegekend vanuit de hele wereld. Tijdens exposities waren de portretten in vele Europese steden, maar ook in de Verenigde Staten, Canada en Zuid-Afrika te zien. Bijzonder te noemen was het verzoek dat Koch kreeg om in 1935 de Belgische koningskinderen te fotograferen op hun vakantie in Noordwijk ten huize van de toenmalige burgemeester Van de Mortel. Op de foto zijn Josephine-Charlotte en Boudewijn (2de en 4de van links) te zien, benevens Sabine en Hein, de twee kinderen van de burgemeester. De toekomstige koning Albert was te jong en ontbreekt op de foto.
Nauwelijks bekend is dat Mathieu Koch tijdens de Tweede Wereldoorlog hoofd evacuatie van de Luchtbeschermingsdienst in Roermond was en hij in de kelder onder het pand aan het Munsterplein door de Duitsers gezochte Roermondenaren in de gelegenheid stelde zich aldaar verborgen te houden.
Na zijn overlijden in 1976 omschreef burgemeester Daniels in een in memoriam Mathieu Koch ‘als de Ereburger van de stad Roermond die na een internationaal georiënteerde opleiding, grote bekendheid verworven heeft. De eretitel “Artiste Fédération Internationale de l’Art Photographique”, hem verleend, benadrukt op zinvolle wijze de beide hem typerende aspecten, namelijk de hoge mate van artistieke begaafdheid en de officiële erkenning van zijn gave in vakkringen’.
Ontleend aan: John Vaessen, ‘Mathieu Koch, “Photograph d’Art” (1900-1976)’, in: Spiegel van Roermond 2006. Foto’s: archief John Vaessen.