Het was niet zomaar een huwelijk. De bruidegom gaf voor de gelegenheid zijn geloof in de goden Odin, Thor en Freyr op en liet zich dopen als christen. De bruid was geen prinses van den bloede, maar iedereen wist hoe dat zat. Haar vader Lotharius had bij zijn vrouw geen kinderen kunnen krijgen, maar wel bij zijn minnares. Hij had van alles geprobeerd om met die minnares te trouwen, maar de kerk had dat verboden. Gisela was een aanzienlijk lid van de koninklijke familie. Het huwelijk en Godfrieds bekering waren bovendien onderdeel van een vredesverdrag. Pure politiek dus?

De Noormannen in Asselt

Het Grote Vikingleger was in 879 uit Engeland verjaagd en overgestoken naar de Lage Landen. Vanuit kampen in Gent en Kortrijk hadden de Vikingen daar de omgeving uitgeplunderd. Daarna hadden ze verder landinwaarts hun kampen opgeslagen in Nijmegen en ‘Ascloha’ aan de Maas. Ook van daaruit waren plundertochten gevolgd, tot diep in Duitsland. De Duitse koning Karel de Dikke moest ingrijpen en belegerde het Vikingenkamp in Ascloha.
Ascloha is vermoedelijk Asselt bij het huidige Roermond. Zeker is dat Asselt in de negende eeuw bewoond was. Ook is zeker dat er rond Asselt verschillende lanspunten uit die tijd zijn teruggevonden, wat in ieder geval wijst op oorlogshandelingen.

Noormannenzwaard gevonden in de Maas
Heft van een Noormannenzwaard, bij Wessem opgebaggerd uit de Maas. Foto: Wikimedia Commons.

De belegering van het kamp werd geen succes. De koning sloot een beschamende vrede met Godfried Haraldsson. Hij betaalde de Vikingaanvoerder 2000 pond in goud en zilver en maakte hem gouverneur van heel Frisia (de hele kuststrook tussen de Schelde en de Wezer). Godfrieds tegenprestatie: hij zou stoppen met plunderen, zich bekeren tot het christendom en trouwen met Karels achternichtje Gisela.

Win-situatie

Voor koning Karel, die militair verslagen was, was dit een groot gezichtsverlies. Hij verloor zijn gezag binnen zijn rijk en zou vijf jaar later worden afgezet. Voor Godfried leek het vredesverdrag pure winst – zèlfs het feit dat hij zich moest bekeren tot het christendom. De rooftochten van de Vikingen kwamen voort uit overbevolking, honger en armoede onder de boeren in Scandinavië. De Noormannen moesten hun geluk wel in andere streken zoeken. Vaak vestigden ze zich ergens blijvend: in Normandië, in Engeland, op Sicilië en in Rusland (de naam Rus verwijst oorspronkelijk naar Viking-kolonisten). Godfrieds huwelijk met Gisela was ook zo’n poging om een nieuw vaderland te vinden voor de opgejaagde Noormannen. Hij wilde niets liever dan assimileren. En misschien hield hij wel echt van Gisela, wie zal het zeggen?

Geen sprookjeshuwelijk

Maar het werd geen sprookjeshuwelijk. Een deel van het Grote Vikingleger, dat onder leiding van een andere aanvoerder stond, ging gewoon door met plunderen. Godfried kwam in een loyaliteitsconflict en werd door zijn nieuwe vrienden scheef aangekeken. We weten niet hoeveel hij van Gisela hield, maar hij was in ieder geval dikke vrienden met haar broer Hugo. Hugo was, net als Gisela, een onechte zoon van Lotharius II. Daardoor had hij zijn vader niet als koning kunnen opvolgen. Hugo en Godfried smeedden een complot om een oorlog uit te lokken, maar hun plannen werden doorzien en ze liepen uiteindelijk zelf in een hinderlaag. Godfried overleefde het niet. Gisela werd in veiligheid gebracht in een klooster; ze werd later abdis. Hugo werden de ogen uitgestoken en hij werd gevangengezet. Ook hij eindigde in een klooster. Daar vertelde hij de geschiedenis van Godfried Haraldsson en zijn eigen belevenissen aan zijn abt Regino, die het hele verhaal optekende in zijn kloosterkroniek.


Grote foto: Noormannen-schaakstukken, gevonden op het eiland Lewis. British Museum en National Museum of Scotland; foto: Wikimedia Commons.