Het herstel van de bisdommen was moeizaam gegaan en had een kwart eeuw geduurd. Toen Paredis officieel bisschop werd, was hij in de praktijk al dertien jaar in functie. In 1840 was hij benoemd tot apostolisch vicaris van Limburg (de leider van een bisdom in oprichting) en tot bisschop-in-naam van Hirene (een niet meer bestaand bisdom). De bedoeling was duidelijk: er zou in Limburg een bisdom worden gesticht en Paredis zou de eerste bisschop worden. Maar de emancipatie van de katholieken lag moeilijk in het protestantse Nederland. De katholieke kerk ging geleidelijk en voorzichtig te werk om conflicten te vermijden.

Paredis-als-bisschop-in-naam-van-hirene
Paredis als ‘bisschop van Hirene’ in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Maastricht, 1847. Aquarel van Philippe van Gulpen; Historisch Centrum Limburg, collectie Van der Noordaa. 

Het Rijke Roomse Leven

Paredis wilde terug naar de tijd toen de kerk een stevige greep had op het onderwijs, op de zorg en op de gebruiken rond geboorte, huwelijk en overlijden, toen de kerk haar eigen belastingen hief en toen het straatbeeld beheerst werd door heiligenbeelden, kapelletjes, processies en geestelijken die gekleed gingen in pijen, habijten en soutanes. Maar die tijd was voorbij; de scheiding tussen kerk en staat was niet meer terug te draaien. Bovendien was de provincie Limburg, het gebied waarover Paredis bisschop was, een katholiek buitenbeentje in het protestantse Nederland.
Toch lukte het hem om het dagelijks leven stap voor stap weer onder controle van de kerk te brengen. Daarbij had hij weinig interesse voor de problemen van zijn eigen tijd, zoals de uitbuiting van de fabrieksarbeiders, of voor het feit dat de katholieken binnen Nederland in de minderheid waren. Zijn doel was simpel: het herstel van het katholieke leven in het vanouds katholieke Limburg. 

Grootste successen

Paredis ging stapsgewijs te werk. Eerst versterkte hij de organisatie van de kerk. Al direct in 1841 richtte hij een nieuwe priesteropleiding op en vanaf 1845 stichtte hij in totaal acht kloosters in de stad. Een volgende stap was de katholisering van het onderwijs. De zusters en broeders van de kloosters openden een nieuwe lagere school en namen de bestaande stadsscholen voor lager en voortgezet onderwijs over van de gemeente Roermond. Daarna richtte Paredis zijn pijlen op de publieke opinie. Toen Roermond eind 1855 een eigen krant kreeg, bracht de bisschop binnen twee weken een concurrerende krant uit met een duidelijk conservatief-katholieke inhoud, de Maas- en Roerbode. De andere krant werd vanaf de preekstoel verketterd en ging na een paar jaar ten onder. De Maas- en Roerbode zou uiteindelijk via fusies opgaan in wat nu De Limburger heet.

maas-en-roerbode-1885
Bisschop Paredis’  eigen krant, de Maas- en Roerbode, van 18 juli 1885.

Paredis’ laatste grote slag was de katholisering van de politiek. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1875 gaf de bisschop in zijn krant een scherp stemadvies tegen twee liberale kandidaten. Priester-leraren en andere geestelijken ronselden stemmen voor conservatief-katholieke tegenkandidaten. Toen deze de verkiezingen wonnen, traden drie andere liberale raadsleden én de burgemeester uit protest af. Ook zij werden vervangen door conservatieve katholieken. De katholieken waren nu oppermachtig in de gemeenteraad en zouden een eeuw lang oppermachtig blijven.
Ook in andere katholieke gebieden in Nederland versterkte de katholieke kerk haar greep op het dagelijks leven van de gelovigen. Het katholicisme was daar overal zichtbaar aanwezig. De tijd van het Rijke Roomse Leven was begonnen.

vaandel-christoffelvereniging
In de tijd van het Rijke Roomse Leven waren er katholieke verenigingen voor van alles en nog was. De meeste verenigingen hadden een vaandel met een afbeelding van hun beschermheilige. De Christoffel Vereeniging was een club voor katholieke jongens, waar priesters avonden organiseerden met lezingen, muziek, toneel en voordrachten. Historiehuis Roermond.

Grote afbeelding: portret van bisschop Paredis op 90-jarige leeftijd. Olieverfschilderij van Peter Heinrich Windhausen; Bisdom Roermond.