Een feestelijk hoogtepunt in het jaar was vroeger de zogenaamde kleine processie, die samenviel met de jaarmarkt en de kermis. Deze kleine processie trok uit vanuit de Munsterkerk op de feestdag van Sint-Bernardus, een van de beschermheiligen van de kerk. Van oudsher werd in de stoet een metershoge pop meegevoerd die Sint-Christoffel voorstelde. Sint-Christoffel is volgens de legende een reus die het Christuskind over het water droeg. Hij is de beschermheilige van Roermond.
Er werd in de processie trouwens nog een tweede reus meegevoerd: een draak die tijdens de optocht door de schutterij werd neergestoken, als symbool van de overwinning van het christendom op de duivel.
Stadsreuzen
Het meevoeren van grote poppen in processies is een oude traditie die op meer plekken in Europa voorkomt. Historische of legendarische personages, dieren, fabelwezens zoals draken – in elke stad zijn de reuzen anders uitgevoerd, hebben ze andere namen en worden er andere verhalen over verteld. Vooral in de Zuidelijke Nederlanden en in Catalonië zijn stadsreuzen sinds eeuwen populair. Antwerpen had al in 1398 een reus die Sint-Christoffel voorstelde. In Venlo hadden ze twee reuzen: Goliath (de reus die in het Bijbelverhaal door David werd gedood) en zijn vrouw (die in de Bijbel helemaal niet voorkomt). Na een verbod door de bisschop in de achttiende eeuw kregen de twee Venlose reuzen nieuwe namen: Valuas en Guntrud. Zo werd de traditie gezuiverd van half-christelijke, half-heidense elementen en kon ze blijven bestaan.
1680 of ouder?
Hoe oud de Roermondse stadsreus is, weten we niet zeker. In 1680 besloot het stadsbestuur dat ‘St. Christoffel wederom in de processie van kermisse sal worden herstelt’ en werd er geld vrijgemaakt voor kleding, rekwisieten en versieringen. Dat betekent dat een oude traditie weer nieuw leven werd ingeblazen. Maar was deze Christoffel ook een reus? Er werden in processies immers altijd beelden meegedragen en vaak werden die aangekleed en versierd. Toch kunnen we aannemen dat het in dit geval echt om een reus ging. Voor de rok van Sint-Christoffel was namelijk 23¼ el purperkleurig katoen nodig. Een el komt overeen met 70 cm, dus dat was meer dan 16 meter. Ook weten we dat er geen bestaand beeld uit de Sint-Christoffelkerk werd rondgedragen, want er was een kostenpost ‘voort snyden vant hooft van St. Christoffel’. De reus Christoffel werd in de achttiende eeuw door de bisschop verboden, net als de Venlose Goliath en zijn vrouw. Maar terwijl de reuzen in Venlo een doorstart konden maken, kwam Christoffel in Roermond voorlopig aan zijn eind.
’t Remunjse Reuzegilde
Na meer dan tweehonderd jaar kwam de Roermondse stadsreus toch weer tot leven. Bij de viering van het 750-jarig bestaan van de stad in 1982 werd onder meer een historische optocht georganiseerd. De Roermondse journalist Paul Poell kreeg het idee om Sint-Christoffel (in het dialect Sjtuf) te laten meelopen in de stoet. Hij liet door kunstenaar Dolf Wong een grote kop met armen en een Christuskind maken. Die kop werd op een staketsel gezet en aangekleed met een groot gewaad.
Poell richtte vervolgens het Remunjse Reuzegilde op, dat de reus sindsdien onderhoudt en hem begeleidt in historische optochten en reuzenoptochten.
Grote foto: Wim Lousberg / ’t Remunjse Reuzegilde.