Vanwege de industrialisatie was er vanaf het midden van de negentiende eeuw in Nederland een steeds grotere behoefte aan steenkool om machines draaiende te houden en als grondstof voor de stedelijke gasfabrieken zoals die van Roermond. In die tijd werd de steenkool voornamelijk in Zuid-Limburg gewonnen om dat de kolen daar op geringe diepte zaten.

Naast de steenkoolvelden in Zuid-Limburg was men op zoek naar andere gebieden om de steenkolenvoorziening voor Nederland veilig te stellen. In 1907 was er aan de Duitse kant van de grens, ter hoogte van Herkenbosch, bij proefboringen op steenkool op een winbare diepte gestoten. Vanaf 1914 werd deze steenkool ontgonnen door de mijn Sophia-Jacoba in Hückelhoven. Uit grondboringen aan de Nederlandse kant van de grens bleek dat ook hier het “zwarte goud” niet erg diep in de grond zat en dus relatief eenvoudig winbaar.

In 1953 viel eindelijk de beslissing om te starten met de bouw van een mijn, DSM had de concessie verworven. De Beatrixmijn zou, zo was de planning, in 1964 in gebruik worden genomen en zou de grootste en de meest moderne steenkolenmijn van Europa worden met een jaarlijkse productie van meer dan 1 miljoen ton steenkool. In 1954 werd begonnen met de voorbereidingen voor de schachtaanleg. Er verrezen kantoren, werkplaatsen en natuurlijk boortorens, twee stuks van ruim 30 meter hoog. Ondertussen werden buiten het terrein ook allerlei maatregelen getroffen. Voor de regio zou de komst van de mijn grote gevolgen hebben. Een nieuwe mijn zou een belangrijke impuls voor de economie zijn, ze zou aan maar liefst 3.500 mensen werk bieden. Daarnaast zouden nog eens 6.500 mensen werk vinden bij toeleveranciers. Aan de negatieve gevolgen van de ingebruikname van de mijn, zoals op milieu-, sociaal- en demografisch gebied, werd weinig aandacht besteed.

De mijn is echter nooit in gebruik genomen; de bouw werd in 1962 stilgelegd toen er een diepte van 710 meter was bereikt. Tijdens de bouw van de schachten werd duidelijk dat het aardgas uit Slochteren en aardolie de rol van steenkool zouden overnemen. Mijnbouw in Nederland was niet meer rendabel en DSM, die nog steeds in bezit is van de concessie, sloot de schachten af met betonnen deksels.

De fascinerende geschiedenis van de mijn is vastgelegd in het boek met de veelzeggende titel Staatsmijn Beatrix, gemiste kans of zegen? dat komend voorjaar in de boekhandel ligt.